De coronacrisis leidt tot het grootste verlies aan inkomens sinds de crisis in de jaren 20 van de vorige eeuw. Volgend jaar kan de economische schade nog niet worden goedgemaakt, ook als een tweede uitbraak van de pandemie en daarmee een tweede fase van lockdowns uitblijft. Dat stelt woensdag de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) in een ongekend somber halfjaarrapport over de wereldeconomie.
De beleidsmakers in de wereld balanceren op een koord, zegt hoofdeconoom Laurence Boone van de club van rijke landen. De economische activiteiten zijn overal in de wereld dramatisch ingestort, de werkloosheid vliegt omhoog en de tekorten op de overheidsbegrotingen nemen sterk toe. 'Dit is de meest dramatische neergang sinds de oprichting van de Oeso snel na de Tweede Wereldoorlog. Nog nooit was de onzekerheid zo groot', zegt ze.
Secretaris-generaal Angel Gurría van de Oeso hamert erop dat landen moeten samenwerken: 'Zoals dat ook na de Tweede Wereldoorlog gebeurde en landen een multilaterale architectuur opbouwden waardoor de welvaart wereldwijd sterk kon toenemen.' Ook bij de ontwikkeling van een vaccin tegen Covid-19 is die samenwerking geboden.
Twee scenario's
De Oeso presenteert in de Economic Outlook altijd één voorspelling voor de economie, van de wereld, de eurozone en van individuele landen. Van dat gebruik is dit keer afgeweken, het Parijse instituut geeft twee scenario’s zonder een van de twee als meest waarschijnlijk aan te merken. Boone zegt: 'In beide scenario's is de schade absoluut zonder precedent. Nooit ging het mondiale bruto binnenlands product zo onderuit.'
In het relatief milde scenario blijft een tweede uitbraak van het coronavirus uit en kan daarom een tweede fase van lockdownsachterwege blijven. Toch is de schade enorm: de economie van de ontwikkelde Oeso-landen zou dit jaar met 6,1% krimpen. Voor de eurozone is er -9,1% ingetekend.
Nederland komt er met een krimp van 8,0% nog relatief goed van af. Toch is de Oeso hiermee al veel somberder dan maandag De Nederlandsche Bank, die voor 2020 een krimp van 6,4% voorziet.
Tweede uitbraak
In het zware, tweede scenario volgen er wel een tweede uitbraak en een nieuwe periode van lockdowns. De economische schade valt dan gigantisch uit, met een krimp voor alle Oeso-landen in 2020 van 7,6%, voor de eurozone van 11,5% en voor Nederland van 10%. Italië en Frankrijk staan hier op -14%. De Oeso houdt regeringen als het ware een spiegel voor om er alles aan te doen een tweede uitbraak van het virus te voorkomen, of zo klein mogelijk te houden.
In Rome en andere Italiaanse steden zijn deze week de musea beperkt opengegaan. Er komen vooralsnog vooral veel Italianen op af.Foto: Remo Casilli/Reuters
In het eerste, minder slechte scenario zouden de meeste landen in 2021 met een stevige inhaalgroei ongeveer tweederde tot driekwart van de schade van 2020 weer goedmaken. In het ongunstige scenario zouden in 2021 de economieën slechts een beperkt herstel te zien geven. Zo zou Nederland met een plus van 3,4% slechts een klein deel van de min van 10% van 2020 inlopen. Dat geldt voor alle landen in min of meer vergelijkbare mate. Voor de eurozone staat er in dat geval voor 2021 +3,5% in de boeken.
Uitzonderlijke maatregelen
De Oeso stelt dat in deze omstandigheden uitzonderlijke beleidsmaatregelen geboden zijn, maar meent tegelijkertijd dat overheden niet in staat zijn de activiteiten in de particuliere sector, de banen en de lonen voor een langere periode te beschermen. Overheden moeten dan ook overschakelen van brede, generieke steunmaatregelen naar gerichte steun. Boone waarschuwt dat de staatsschulden veel hoger oplopen dan na de recessie van 2009 en dat er te weinig geld beschikbaar is voor generieke steun.
‘Kapitaal en werknemers van getroffen sectoren en bedrijven zullen moeten bewegen naar sectoren met groei. Dergelijke transities zijn moeilijk en vinden zelden snel genoeg plaats om te voorkomen dat het aantal bedrijfsfaillissementen toeneemt waardoor een langere periode met werkloosheid ontstaat’, schrijft Boone. Overheden moeten met trainingen transities van werknemers naar andere sectoren vergemakkelijken.
New York komt langzaam uit zijn lockdownfase. Het vervoersbedrijf achter de Staten Island-veerboot heeft kruizen aangebracht op zitplaatsen om passagiers op afstand van elkaar te houden. Mensen werkzaam in niet-essentiële beroepen (bouw, fabriekswerk) mogen sinds maandag weer aan de slag. Kantoren, cafés en kapperszaken blijven dicht.Foto: Caitlin Ochs/Reuters
Ze stelt dat het nu gevoerde beleid de economische en sociale omstandigheden voor het komende decennium bepalen. Ultraruim monetair beleid en hogere overheidsschulden, zegt ze, zijn noodzakelijk en worden geaccepteerd zolang de economische activiteiten en inflatie onder druk staan en de werkloosheid hoog is.
Werkloosheid
Zo zou in het milde scenario de werkloosheid in de eurozone stijgen van 7,5% van de beroepsbevolking in 2019 naar 9,8% dit jaar om in 2021 weer iets af te zwakken tot 9,5%. Voor Nederland gaat het dan om een stijging van 3,4% in 2019 naar 5,9% dit jaar, terwijl er in 2021 al weer een daling tot 4,4% mogelijk zou zijn.
In het sombere scenario komt de werkloosheid in de eurozone dit jaar op 10,3% uit en in 2021 op 11,0%. Voor Nederland gaat het dan om respectievelijk 6,5% en 6,6%.
(Bron FD.nl)