De financiële markten hebben een V-vormig herstel van de coronacrisis ingeprijsd, maar dat correspondeert niet met de economische vooruitzichten. Een stevige correctie ligt in het verschiet en die kan het herstel frustreren, meldt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) donderdag.
Het fonds spreekt in een update van het halfjaarlijkse Global Financial Stability Report van een 'disconnect' tussen de marktstemming en de mondiale economische ontwikkeling. Beleggers trekken zich op aan de stimuleringspakketten die beleidsmakers hebben opgetuigd en gaan ervan uit dat de steun nog lang aanhoudt. Positieve consensusverwachtingen voor de bedrijfswinsten ondersteunen dit beeld, maar de macro-economische indicatoren suggereren juist dat de neergang groter zal zijn dan tot voor kort werd voorzien.
'De recente rally op de Amerikaanse aandelenmarkt en de sterke daling van het consumentenvertrouwen illustreren deze spanning', stelt Tobias Adrian, directeur monetair beleid en kapitaalmarkten van het IMF, in een toelichting.
$12.000 mrd schade
Woensdag verlaagde het IMF de groeiverwachting voor dit jaar fors. In de nieuwste voorspelling gaat het niet uit van een mondiale krimp van 3%, maar van 4,9%. Het herstel in 2021 zal minder snel gaan, zo voegde de instelling eraan toe. Het IMF rekende in april nog op een groei van 5,8% volgend jaar. Nu voorziet het een plus van 5,4%. De totale schade aan de wereldeconomie bedraagt een slordige $12.000 mrd.
Dankzij de lockdowns hadden de aandelenmarkten in februari en maart ongeveer een derde van hun waarde verloren ten opzichte van hun niveaus in januari, maar vanaf april is de bulk (85%) goedgemaakt. En op de kredietmarkten zijn de stevig opgelopen spreads in doorsnee alweer zo'n 70% ingezakt, ook voor de risicovollere beleggingen.
Geen bankdividenden
Zo lang de crisis voortduurt doen banken er verstandig aan geen dividenden uit te keren of eigen aandelen in te kopen, adviseert het IMF. Hoewel de banken de crisis ingingen met stevige kapitaal- en liquiditeitsbuffers dienen die toch zo veel mogelijk gestut te worden, opdat ze oplopende verliezen kunnen absorberen en kredieten kunnen blijven verstrekken aan bedrijven en gezinnen. In Europa hebben centrale banken vanuit die gedachte een dividendmoratorium ingesteld tot oktober. In de VS bestaat zo'n ban overigens niet.
Eerder deze maand adviseerde de Europese Systemic Risk Board om de ban te verlengen tot begin volgend jaar. Net als het IMF nu wees het adviesorgaan erop dat de diepte en de duur van de crisis in de afgelopen twee maanden pas goed duidelijk is geworden. Als blijkt dat de tol van de crisis nog groter zal zijn, dan dienen de banken nog langer af te zien van dividenden, bonussen en aandeleninkoop, voegde de ESRB eraan toe.
In een reactie stelde Andrea Enria, bankentoezichthouder bij de ECB, dat Frankfurt de aanbeveling van de ESRB in overweging neemt en dat hij volgende maand duidelijkheid hoopt te verschaffen over de vraag of het echt nodig is om de ban te verlengen. De banken in de eurozone houden door het dividendmoratorium van de ECB zo'n €30 mrd in kas. Volgens een vuistregel kan voor iedere euro die ingehouden wordt, €16 aan krediet worden verstrekt. Dat betekent dus een stimulans voor de reële economie die op kan lopen tot €480 mrd.
Volgens het IMF dienen toezichthouders in landen waar de schokken groot en langdurig zijn hun banken nauwgezet in de gaten te houden. Uiteindelijk moet er wel zicht zijn dat de buffers weer aangevuld kunnen worden. Hetzelfde geldt ook voor verzekeraars, zij het dat zij de tijd gegund moet worden om hun solvabiliteitsratio's weer op peil te krijgen.
Bear market rally
Dit zou wel eens een bear market rally kunnen zijn, stelt Adrian, die benadrukt dat de geschiedenis leert dat dergelijke rally's heel snel in rook kunnen opgaan. Diverse aanleidingen kunnen volgens de IMF-econoom voor een opnieuw inprijzen van de risico's zorgen. De recessie kan langer duren, bijvoorbeeld omdat er een tweede coronagolf ontstaat. Ook kunnen de verwachtingen voor verdere steun van de centrale banken te hoog zijn ingeschat. Tenslotte kan de handelsonrust weer aanwakkeren of de sociale onrust in de wereld.
Het opnieuw inprijzen van de risico's kan tot een scherpe verkrapping van de financiële condities leiden, waardoor de kredietstroom naar de reële economie verstoord kan raken, stelt Adrian. 'Als de financiële stress de toch al nooit eerder geziene recessie verdiept, zal het herstel nog uitdagender zijn.'
Schuldenlast
Het IMF is vooral bang dat de in de afgelopen jaren fors gestegen bedrijfsschulden en de schulden van huishoudens onbetaalbaar worden bij een ernstige economische krimp en dat er dan een golf van wanbetalingen ontstaat. Nu al is de hoeveelheid bedrijven die niet langer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen op het hoogste niveau beland sinds de kredietcrisis.
Faillissementen zullen de veerkracht van de banken testen, stelt het IMF. Weliswaar zijn de banken veel beter gekapitaliseerd dan twaalf jaar geleden, maar zeker in Europa zijn banken niet erg winstgevend, waardoor verliezen al snel de kapitaalspositie en daarmee de beurskoers aantasten.
Ook de fors gegroeide schaduwbanksector is gevoelig voor wanbetalingen, aldus het Fonds. Partijen zoals fondsmanagers kunnen de stress in het financiële systeem heel gemakkelijk versterken, bijvoorbeeld als plotselinge koersdalingen tot een majeure uitstroom uit beleggingsfondsen leiden.
(Bron FD.nl)